ТАНЫ ГЭР БҮЛИЙН ХАРИЛЦАА ТААРАМЖГҮЙ БАЙНА УУ?
Гэр бүлийн харьцаа тааламжгүй болох хамгийн гол шалтгаан нь бодит бус хүлээлт гэж сэтгэлзүйчид үзэж байна. Үүн дээр амьдралын өдөр тутмын ачаалал, стресс ч нөлөөлдөг нь тодорхой. Ихэнх хосууд амьдралын хань нь бодит байдал дээр төсөөлж байснаас огт өөр хүн байдгийг мэддэггүй. Харин хожим мэдсэн хойноо гутарч гонсойх нь бий
2014-04-24
Оюун ухааны ерөнхий ойлголт
Оюун ухааны ерөнхий ойлголт
Сургалтын явцад хүүхдийн сэтгэцийн хөгжлийн онцлогийг харгалзан үзэх боломжийг тодорхойлох эрэл хайгуул эрчимтэй хийгдэх болсон нь оюун ухааны тухай асуудлыг сонирхоход хүргэсэн байна. Ухаантай хүн гэж хэн вэ? Оюун ухаан гэж юу вэ? Оюун ухааны хөгжлийн төвшинг хэрхэн хэмжих вэ? гэсэн олон асуудлууд өнгөрсөн зууны эхэн үеэс эхлэн эрдэмтдийн анхаарлыг ихэд татах болжээ.
Сургалтын явцад хүүхдийн сэтгэцийн хөгжлийн онцлогийг харгалзан үзэх боломжийг тодорхойлох эрэл хайгуул эрчимтэй хийгдэх болсон нь оюун ухааны тухай асуудлыг сонирхоход хүргэсэн байна. Ухаантай хүн гэж хэн вэ? Оюун ухаан гэж юу вэ? Оюун ухааны хөгжлийн төвшинг хэрхэн хэмжих вэ? гэсэн олон асуудлууд өнгөрсөн зууны эхэн үеэс эхлэн эрдэмтдийн анхаарлыг ихэд татах болжээ.
2014-04-23
хэрхэн ухаалаг бөгөөд хурдан сэтгэдэг болох вэ?
Ямар ч мэргэжлийн хүнд сэтгэн бодох чадвар заавал хэрэгтэй байдаг. Гэхдээ сэтгэх чадварын түвшин мэргэжил тус бүрт өөр өөр байна. Ер нь хүн өөрийнхөө сэтгэхүйг яаж хөгжүүлж болох? Яаж ухаалаг хурдан сэтгэдэг болох вэ?
Хүүхэд зөв хүмүүжүүлэх арга
Хүүхэд хүмүүжүүлнэ гэдэг амаргүй ажил. Хайрыг нь ихдүүлбэл улцгар, өөртөө итгэлгүй, бие даасан биш эсвэл эрхийн тэнэг нэгэн болчих гээд, багадуулбал хатуу ширүүн, хүний сэтгэлийг ойлгодоггүй, муу хүн болж өсчих гээд байна уу? Тиймээс жорыг нь тааруулж хүүхдээ хүмүүжүүлэх нь эцэг эхээс үнэхээрийн их ур ухаан, хичээл зүтгэл шаардаж байдаг.
Хүүхдийн хүмүүжил төлөвшлийн 80-90 хувь нь эцэг эх, гэр бүлийн нөлөөнөөс бий болдог гэж Европын судлаачид үзсэн байдаг.
Эцэг эхийн өдөөн хатгалт гэж юу вэ?... Хүүхэд яагаад худлаа ярьдаг вэ?
“Эцэг эхийн өдөөн хатгалт” гэхээр сонин сонсогдож байгаа байх. Өдөөн хатгалт гэдэг утга эцэг эхийн хайртай огт зохицохгүй мэт? Гэвч эцэг эх – хүүхдийн харьцаанд өдөөн хатгалт их хэмжээгээр байж байдаг юм. Мэдээж, эцэг эхүүд хүүхэддээ муу муухайг хүссэндээ өдөөн хатгалт хийдэггүй. Заримдаа ээж аавууд хүүхдээ хатуу хэрсүү болгож байна гэж бодон уйлтал нь ёжлох, эсвэл болгоомжгүйгээр өддөг билээ.
Хүүхэд эцэг эхээ дүүгээсээ харамладагаас дүүгээ нууцаар шоглон “би яагаа ч үгүй” хэмээн худлаа ярьдаг. Гэтэл дүүгээ шоглох шалтгааныг нь эцэг эхчүүд бид өөрсдөө тавьдаг биш үү?
эцэг эхдээ хэд дэх хүүхэднь болж төрсөн нь түүний ямар хүн болохыг зайлшгүй тодорхойлдог
Олон хүүхэдтэй эцэг эхчүүүд бодохдоо, хайр халамжаа хүүхдүүддээ тэнцүү хүртээж, ижилхэн хүмүүжүүлж байгаа ч, хүүхдийн төрөлхийн зан чанараас л болж тэдний хүрэх өндөрлөг өөр өөр байдаг гэж итгэдэг. Энэ зөв байж чадах уу? Статистикаас асууя. Америкчуудын намтрын судалгаанаас харахад айлын ууган хүүхэд амжилт, өндөрлөгт хүрэх тохиолдол бусад хүүхдийг бодвол хоёр дахин илүү байна. Америкийн ерөнхийлөгч байсан хүмүүс, конкрессын гишүүд, шинжлэх ухааны цол хэргэмтэй эмэгтэйчүүдийг аваад үзсэн ч – ихэнхи нь айлын ууган хүүхэд байх юм.
Байгууллагын зан үйл гэж юу вэ?
Байгууллагын Зан Үйл гэж юу вэ?
Байгууллагын зан үйл, заримдаа байгууллагын сэтгэл судлал гэгдэх сэтгэл судлалыг шинжлэх ухааны энэхүү хэрэглээний салбар нь хүмүүсийн амьдралын хамгийн гол хэсэг болох ажил хөдөлмөрийн ертөнцөд болдог бүхий л үйл ажиллагааг сэтгэл судлалын ололт амжилт, зарчмуудаар илүү баяжуулан үр дүнтэй явуулах боломжийг бий болгох зорилготой хөгжиж ирсэн. Байгууллагын зан үйл нь хэрэглээний шинжлэх ухаан учраас сэтгэл судлалын хэд хэдэн суурь болон бусад хэрэглээний шинжлэх ухааны ололт, мэдлэг, практик асуудлуудыг нэгтгэн нэг талаас “хүн” баялаг дээр суурилан байгууллагын үйл ажиллагааг дэмжин нөгөө талаас баéгууллагын уур амьсгал, харилцаа, дотоод соёл, амжилтын үр шимээр хувь хүний нийгэм, эдийн засаг, сэтгэл зүйн хэрэгцээг хангах хоёр талын үйл ажиллагааг боловсронгүй болгох суурийг тавьж өгдөг.
2014-04-20
хүүхдийн өөртөө итгэх итгэлийг ямар үгс унагаадаг вэ?
Хүүхдийн өөртөө итгэх итгэлийг ямар үгс унагаадаг вэ?
Эцэг эхчүүдийн хэлсэн ямар үг тэдэнд хамгийн ихээр эмзэг тусдаг вэ? Та хоёр хүүхдэдээ “Чи энэ ертөнцөд төрөөгүй байсан ч болоосой” гэж хэлэхгүй нь лавтай. Харин хосуудын бодоогүй хэлсэн зарим нэг үг тэдэнд болон ирээдүйд нь сөргөөр нөлөөлөх боломжтой. АНУ-ын иргэн, хоёр хүүхдийн ээж, хүүхдийн сэтгэл судлаач доктор Лаурен Гоулдстейний зөвлөсөн хүүхдэдээ хэлж болохгүй үгсийг та бүхэнд хүргэж байна.
2014-04-07
Анхаарал гэж юу вэ?
Anhaaral gej yu ve ?
Анхаарал гэдгийг хүртэхүй, сэтгэхүй шиг сэтгэцийн ихээхэн онцгой процесс гэж үздэггүй байна. Гэтэл тэр нь хүртэхүй, ой, сэтгэхүйн тусын тулд “өөрийгөө золиослон ” хүний ухамсрын үр дүнтэй, оновчтой,байх нөхцөл байдлыг бүрдүүлж байдаг аж.
ДОНТОЛТ ГЭЖ ЮУ ВЭ?
Донтолт гэж юу вэ магадгүй та...
Та өөрийгөө болон эргэн тойронд байгаа хүмүүсээ ямар нэгэн зүйлээс хамааралтай болж байна гэдгийг
мэдэрч байсан уу ? Донтолтыг мэргэжилтнүүд дараах байдлаар тодорхойлсон байна.
Донтолт нь тухайн хүний сэтгэхүйн онцлог , нийгмийн бусад хүчин зүйл, донтуулах хэлбэрээс хамааран нас, хүйс, боловсрол харгалзахгүйгээр хараат байдалд хүргэдэг нэг төрлийн аймшигт өвчин юм. Үүнийг манайхан архи, тамхи, хар тамхи л гэж ойлгодог тэгвэл тэр чинь жинхэнэ андуурал гэдгийг та бүхэнд анхааруулъя !!!
Сэтгэл зүйн зөвөлгөө өгдөг ямар газрууд байна вэ?
Сэтгэл судлалын төвүүд
1. Сэтгэл судлалын үндэсний төв. Хааяа хүнд зүгээр л сэтгэлээ онгойтлоо ярих сайхан биш байдаг гэж үү? Харин асуудлаа ярилцаад, мэргэжлийн зөвөлгөө чиний хамгийн том дайсан болох стресс чамаас зугатан алга болно гэдэгт итгэлтэй байна. 2004 оноос үйл ажилгаагаа явуулж байгаа Сэтгэл судлалын үндэсний төвийг зориорой.
1. Сэтгэл судлалын үндэсний төв. Хааяа хүнд зүгээр л сэтгэлээ онгойтлоо ярих сайхан биш байдаг гэж үү? Харин асуудлаа ярилцаад, мэргэжлийн зөвөлгөө чиний хамгийн том дайсан болох стресс чамаас зугатан алга болно гэдэгт итгэлтэй байна. 2004 оноос үйл ажилгаагаа явуулж байгаа Сэтгэл судлалын үндэсний төвийг зориорой.
Сэтгэл гутрал гэж юу вэ? Та сэтгэл гутралд ороод байгаа юм биш биз!!!
Сэтгэл гутрал буюу депресс
Сэтгэл гутрал нь буюу депресс олон янзын илрэлтэй байдаг. Улмаар төсөөлж байснаас өөр маш өвөрмөц байдлаар илэрч болдог. Жишээлэхэд, зүрхний шигдээс, умайн гадуурх жирэмслэлтээр илэрч болно.
Ерөнхий
Хэвлийгээр хүчтэй өвдөх, тахикарди, гэдэсний түгжрэл нь дадал туршлагатай эмчийг ч төөрөгдүүлж болно.
Zan tolov
Bie hunii setgel zuin shinjiin neg n zan tolov yumaa.huniig bie biees ni ylgah gol zuil bol tednii zan toloviin huviin ontslog chamaruud yumaa. Hodolmor, busad humuus, baigali, niigem, hamt olon bolon hun uurteigee haritsah hariltsaand ilren garch baigaa bie hunii ys surtahuun, uil ajillagaa, zorigiin shinj chanariig todorhoiloh setgel zuin uvurmuts ontsolguudiin niilber tsogtsolboriig zan tolov gene.
Bie hunii setgel zuin shinjiin neg n zan tolov yumaa.huniig bie biees ni ylgah gol zuil bol tednii zan toloviin huviin ontslog chamaruud yumaa. Hodolmor, busad humuus, baigali, niigem, hamt olon bolon hun uurteigee haritsah hariltsaand ilren garch baigaa bie hunii ys surtahuun, uil ajillagaa, zorigiin shinj chanariig todorhoiloh setgel zuin uvurmuts ontsolguudiin niilber tsogtsolboriig zan tolov gene.
Халамж хайр дутагдсан гэр бүлд хэрүүл маргаан тасардаггүй
Халамж хайр дутагдсан гэр бүлд хэрүүл маргаан тасардаггүй

ӨСВӨР НАСНЫ ХҮҮХДИЙН СЭТГЭЛЗҮЙ
“Хань мэт зөвлө” Нас: 10 -12 эрт үе, 13-15 дунд үе, 16-17 хожуу үе, Хөгжил: Бие хүн/Үүргийн сарнилт/Эрс өөрчлөгдөх Харилцаа: Чин шударга байх, найз нөхдийн андгай, тодорхой бүлгийн гишүүн болох, Гэр бүлээсээ хараат бус байх эрмэлзэл,санхүүгийн хараат байдлын зөрчил Түлхүүр үг: “Би хэн бэ” “Би бол давтагдашгүй хүн” “Намайг тайван байлгаач” “Надаар бүү оролд” “Би мэдэж байна” “Намайг хэн ч ойлгодоггүй” “Надад итгээч” “Би өөрийнхөөрөө чөлөөтэй баймаар байна” “Сэтгэл нэг л давчдаад байна” Өсвөр нас хүртэлх хүүхэд насны хөгжлийн үе нь тэдний бие хүн болж төлөвших суурь нь болдог. Тухайлбал тоглоомын насандаа олж авсан бие даасан буюу тусгаар байдлаа мэдрэн хөгжсөн байдал өсвөр насныхны зан үйлийн шалгуур нь болно.
“Хань мэт зөвлө” Нас: 10 -12 эрт үе, 13-15 дунд үе, 16-17 хожуу үе, Хөгжил: Бие хүн/Үүргийн сарнилт/Эрс өөрчлөгдөх Харилцаа: Чин шударга байх, найз нөхдийн андгай, тодорхой бүлгийн гишүүн болох, Гэр бүлээсээ хараат бус байх эрмэлзэл,санхүүгийн хараат байдлын зөрчил Түлхүүр үг: “Би хэн бэ” “Би бол давтагдашгүй хүн” “Намайг тайван байлгаач” “Надаар бүү оролд” “Би мэдэж байна” “Намайг хэн ч ойлгодоггүй” “Надад итгээч” “Би өөрийнхөөрөө чөлөөтэй баймаар байна” “Сэтгэл нэг л давчдаад байна” Өсвөр нас хүртэлх хүүхэд насны хөгжлийн үе нь тэдний бие хүн болж төлөвших суурь нь болдог. Тухайлбал тоглоомын насандаа олж авсан бие даасан буюу тусгаар байдлаа мэдрэн хөгжсөн байдал өсвөр насныхны зан үйлийн шалгуур нь болно.
Ой тогтоолт
Ой тогтоолт нь хүний өнгөрсөн туршлагыг оюун ухаандаа хадгалан тогтоох таних процессуудыг хэлнэ.Ой тогтоолт нь уураг тархи яаж ажиллаж байгаа мэдрэлийн эсүүдэд явагдаж буй өөрчлөлтийн чанар юу болох ба хадгалагдан тогтох идэвжих байдлын ойлголт юм гэж ой тогтоолтын физиологи үндсийг И.П.Павлов тайлбарласан байна.Ой тогтоолт бол нөхцөлт рефлекс юм.Чанарын нөхцөлт рефлекс бол ой тогтоолтын физиологи үндэс.
Сэтгэл зүйчид ямар үүрэгтэй вэ?
Сэтгэл зүйчдийн нийгэмд гүйцэтгэх үүрэг маш их юм. Аливаа хүнд өөрийнх нь асуудал маш их хүнд хэцүү байдаг. Энэ талаараа хэн нэгнээс зөвөлгөө авах зайлшгүй шаардлага байдаг. Энэ л үед тэр сэтгэл зүйчид хандаж түүнээс мэргэжлийн, цэгцтэй, зөв зөвөлгөө авах хэрэгтэй юм.
Яриа дөнгөж дуусмагц утсаа бүү тасла.
Утсаар ярих соёл
Хүмүүс хорвоогийн нэг захаас нөгөө захад байгаа хэн нэгэнтэй ярилцаж чадна гэж урьд нь төсөөлөө ч үгүй байсан болов уу.Харилцуур утас орчин үед хамгийн өргөн дэлгэр тархсан холбоо харилцааны хэрэгсэл болсон төдийгүй бага ангийн сурагчид хүртэл утсаар ярилцан гудмаар явах нь сонин содон үзэндэл байхаа больжээ.харилцуур утас бол зөвхөн хэрэглээ болон оршин тогтнож байна.утсаар ярих үедээ хүн заавал ингэж ярьна гэсэн хүрээнд баригддаггүй мэт.
Хүмүүс хорвоогийн нэг захаас нөгөө захад байгаа хэн нэгэнтэй ярилцаж чадна гэж урьд нь төсөөлөө ч үгүй байсан болов уу.Харилцуур утас орчин үед хамгийн өргөн дэлгэр тархсан холбоо харилцааны хэрэгсэл болсон төдийгүй бага ангийн сурагчид хүртэл утсаар ярилцан гудмаар явах нь сонин содон үзэндэл байхаа больжээ.харилцуур утас бол зөвхөн хэрэглээ болон оршин тогтнож байна.утсаар ярих үедээ хүн заавал ингэж ярьна гэсэн хүрээнд баригддаггүй мэт.
Эрvvл хvvхэд тєрvvлэхийн тулд аливаа зvйлд бага шаналах хэрэгтэй.
Хvvхэд тээж тєрvvлнэ гэдэг нь эмэгтэй хvний мєн чанарын дээд илрэл. Гэвч энэ нь бvсгvй хvнд хязгааргvй их баяр баясгаланг мэдрvvлэхийн зэрэгцээ айдас, болгоомжлол, тайван бус байдлыг бий болгодог.

Хүмүүсийн амьдралд өнгө хэрхэн нөлөөлдөг вэ?
Хүмүүсийн амьдралд өнгө эерэг, сөрөг, хэвийн зэрэг олон янзын нөлөө үзүүлдэг.
1. Цагаан: -Энэ өнгийг сартай холбож үздэг. Цагаан өнгөөр энх амгалан, цэвэр ариун, шулдуун шударга, сайн сайхныг билэгддэг.
Цагаан өнгө хөнгөн сэрүүн мэдрэмж төрүүлнэ.
Цагаан өнгө хөнгөн сэрүүн мэдрэмж төрүүлнэ.
2014-04-06
Илтгэл. Б.Оюунчимэг. СЭЗДС-ийн багш, доктор (Ph.D), профессор "Сэтгэлийн мөн чанар"
ОРШИЛ
Хүн төрөлхтөн танин мэдэхүйн олон аргатай мэт боловч үнэндээ шинжлэх ухааны, буддизмын гэсэн хоёр арга л голлох үүрэг гүйцэтгэдэг байна. Буддизм хүний сэтгэл, оюуныг мөн чанараар нь танин мэдэхийг зорилгоо болгосон бол шинжлэх ухаан шинж чанараар нь судалж мэдэхийг чармайдаг.
Хүн төрөлхтөн танин мэдэхүйн олон аргатай мэт боловч үнэндээ шинжлэх ухааны, буддизмын гэсэн хоёр арга л голлох үүрэг гүйцэтгэдэг байна. Буддизм хүний сэтгэл, оюуныг мөн чанараар нь танин мэдэхийг зорилгоо болгосон бол шинжлэх ухаан шинж чанараар нь судалж мэдэхийг чармайдаг.
Сэтгэл судлал, өөрөөр Психологи (эрт. грек. ψυχή — сэтгэл санаа; λόγος — мэдлэг ухаан) гэдэг нь хүн ба амьтны оюун ухаан, зан үйлийг судалдаг шинжлэх ухааны нэгэн салбар юм. Сэтгэл судлаачид шинжлэх ухааны аргыг хэрэглэхдээ шүүмжлэлт хандлага, тогтсон онолдээр тулгуурлах боловч бусад нийгмийн шинжлэх ухааны салбар, тухайлбал социологитой харьцуулахад илүү бага хэмжээнд ашигладаг байна.
Subscribe to:
Posts (Atom)